Çocuklarımızı kitap okumaya nasıl alıştırırız?

-Kitap okuma alışkanlığı küçük yaşlarda kazanılır. Okul öncesi dönemde bir yetişkin tarafından okunan, çocuk tarafından da resimlerine bakılan kitaplar, yetişkinle (anne, baba) çocuk arasında fiziksel ve duyuşsal bir yakınlık oluşturur. Çocuk hem sevdiği bir kimseyle birliktelikten dolayı mutlu olur hem de kitabın kendisine sunduğu dilsel ve görsel olanaklarla yeni yaşantılar edinmeye başlar. Resimlerde gördüğü canlıların ve nesnelerin adlarını öğrenir. Bu iletişim, çocuğun kavramsal boyutlu gelişim sürecini etkinleştirir. Okuma eyleminde, kitaptaki anlatılanları dinleme ve kitabın resimlerine bakma, çocuğun düş ve imgesel düşünme yetisinin gelişmesini destekler. Bu dönemde kurulan çocuk-kitap ilişkisi, çocuğun yaşamının diğer evrelerinde kitapla kuracağı ilişkinin niteliğini de belirleyen ilk önemli etkinliktir. Çocuğun ileriki yaşlarda okuma alışkanlığı becerisini edinebilmesi için okul öncesi dönemde kitaba olan ilgi ve sevgisini oluşturmaya yönelik çabalara ailenin de bilinçli katkılar vermesi gerekir. Örneğin; ilköğretime başlamadan önce çocuğa alınan boyama kitapları, resimli kitaplar veya sesli-hareketli kitaplar, onun kitabı ve okumayı sevmesinde ilk adımları atması için uygun yayınlardır. Ayrıca uyumadan önce çocuğa kitap okumak ideal bir yoldur.

Kitap, bu dönemde çocuğun yaşamında bir oyun ve eğlence aracı olarak yer almalı; çocuğun çevresinde var olan nesnelerin hem tanıtılmasına hem de yenilerini ekleyerek çoğalmasına, dilin ve resmin anlatım gücüyle katkı sağlanır.

 

-Model olma, en iyi öğrenme şeklidir. Çocuğun ebeveynini veya diğer aile bireylerini kitap okurken görmesi çok önemlidir. Günün belirli bir saatinde, bütün aile bireylerinin katılımının sağlandığı kitap okuma saatlerinin düzenlenmesi çocuğa önemli bir motivasyon kazandıracaktır. Aynı zamanda okunan kitapların hikâyeleri üzerine konuşmak okumayı heveslendirici bir etki oluşturacaktır.

 

– Yaşına ve mizacına göre kitap seçmeliyiz. Ebeveynlerin, çocuklara kitap seçmeden önce içeriklerini okuması faydalı olacaktır. Yetişkinler, çocuklarının yeteneklerine fayda sağlayacak kitapları seçmelidir. Çocukların gelişmesi istenilen yönde seçimlerde bulunulmalıdır. Aynı zamanda çocuğun merak ettiği ve ilgi duyduğu; resimli kitap, öykü, masal, çocuk romanı, felsefe, müzik, resim ve doğa bilimlerine ilişkin kitaplar tercih edebilirler.

 

-Okunan kitaplarla ilgili bir defter oluşturulabilir. Çocuğa küçük bir defter verilerek okuduğu kitapların isimleri, sayfa sayısı, yazarı, konusu ve okuduğu tarih aralığını not etmesi sağlanabilir. Aynı zamanda bilmediği kelimeleri defterine yazıp anlamlarını araştırıp not etmesi, çocuğun kelime dağarcığının gelişmesine ve yaşamı farklı bir gözle görmesine ciddi katkı sunar. Böylelikle çocuğun okuduğu kitap sayısı tespit edilerek artış olduğu durumlarda ödüllendirilebilir. Bu şekilde kitap okuma alışkanlığı desteklenmiş olacaktır.

 

-Her çocuğun bir kütüphanesi olmalıdır. Çocuklara, evde kendi kütüphanelerini oluşturmaları için bir yer ayrılması gerekir. Bu alanda okuma, yazma ve boyama faaliyetlerini daha çok sevmesine ve ilgisinin artmasına katkı sağlayacaktır.

 

-Evde etkili okuma zamanları yaratılmalıdır. Televizyon, radyo, bilgisayar ve elektronik oyunları kapatıp çocukla kitap okuyarak kaliteli zaman geçirilmesi sağlanmalıdır. Evde okunan kitaplar hakkında konuşmak, çocuğun düş ve imgesel düşünme yetisinin gelişmesine katkı sağlar. Bir süre sonra da çocuk, okuduğu kitaplardan bahsederek ebeveyni gibi konuşabilmek için daha fazla okuma yolunu tercih edecektir.

 

 

Kitabevlerine ve kitap fuarlarına gidilmelidir. Ebeveynler, çocuklarıyla kitabevlerine giderek, onların merak ettiği ve ilgi duyduğu alanlardaki kitapları incelemesini ve satın almasını heveslendirmelidir. Böylelikle okumanın, istedikleri zaman aralığında farklı dünyalara yolculuk olduğunu keşfedecektir. Bu çocuğun kişisel gelişimine ciddi anlamda katkı sağlayacağı için sık sık kitabevlerini ziyaret etmek, yeni çıkan kitaplarla ilgili konuşmak faydalı olacaktır. Aynı zamanda kitap fuarlarına yapılan ziyaretler ise kitap ve okuma bilincini geliştirmek için önemli fırsatlardır.

 

-Çocuk kütüphane ile tanıştırılmalıdır. Kütüphanelerin, birçok konu, kavram ve içeriğe ilişkin okuma ve araştırmalarımızı keyifle yapabileceğimiz zengin bir dünya olduğunu anlatmalı ve göstermeliyiz. Çocukları kütüphaneye götürüp gezdirebilir, üye olmasını sağlayabiliriz. Bu şekilde çocuğun kütüphaneyi benimsemesi kolaylaşacak ve kendisi için yeni kitaplar seçerek kütüphane ziyaretini alışkanlık hâline getirecektir.

 

-Kitap en güzel hediyedir. Bir kitabın bir dünya olduğu bilincini çocuğumuza aşılamamız gerekiyor. Her bir kitapla bilmediğimiz, görmediğimiz, keşfetmediğimiz başka bir dünyanın varlığına tanık olmak ve yolculuk etmek çocuğun, düş ve imgesel düşünme yetisinin gelişmesini destekler. Bu nedenle çocuğa her fırsatta kitap hediye ederek hediye almanın sevindirici bir olay olduğu hissi yaratılmalı, aynı zamanda değerli bir hediye olduğu izlenimi uyandırılmalıdır.

 

-Okudukları kitabın yazarları hakkında bilgi verilmelidir. Yazarları tanımak çocuğun okuma bilincini oluşturmada önemli bir konudur. Özellikle kitap fuarlarına, imza günlerine çocuğu götürüp yazarları görmesi ve konuşması sağlanmalıdır. Böylece yazarlar hakkında bilgi sahibi olmaya başlayacak, yazarını bildiği bir kitabı daha da heyecanla okuyacaktır.

 

-Kitapla ilgili dergiler, yazılar ve televizyon programları takip edilebilir. Televizyonlarda yeni çıkan veya çok satan kitaplar üzerine hazırlanan programlar çok fazla olmamasına karşın kitap üzerine yayımlanan gazete ekleri ve dergiler mevcuttur. Çocuğa rehberlik edilerek bunları takip etmesi sağlanırsa okuma davranışı da desteklenmiş olur. Dergi, gazete ve diğer yayınlar takip edilmelidir. Okuma alışkanlığı sadece kitap ile sınırlı değildir. Özellikle çocuk dergileri ilgi çekici tasarım ve içerikleriyle çocukların tercih ettikleri yayınlar arasında yer almaktadır. Bir çocuk dergisine abone olunarak, çocuğun süreli yayınları takip etmesini öğrenmesi sağlanabilir.

 

 

 

 

Bir yanıt yazın

Sohbeti Başlat
Size Nasıl Yardımcı Olabiliriz?
Merhaba 👋
Size nasıl yardımcı olabiliriz?